آون یا فور آزمایشگاهی

توضیحات

آون یا فور آزمایشگاهی یکی از تجهیزات اساسی آزمایشگاه ها میباشد.

یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در سلامتی انسان ها رعایت بهداشت و ضدعفونی کردن اجسام میباشد. این امر به ویژه در مراکز درمانی، بیمارستان ها و آزمایشگاه ها از اهمیت بسیار بسیار بالاتری برخوردار است. تمامی عوامل محیطی مانند گرد و غبار، رطوبت، ویروس ها، باکتری ها و انواع میکروارگانیزم ها در نتایج آزمایشگاهی و خدمات درمانی موثر هستند. به همین دلیل باید به موضوع استریل کردن و ضدغفونی تجهیزات در این مراکز توجه ویژه ای داشت. یک از موثرترین روش ها برای استریلیزاسیون تجهیزات و لوازم آزمایشگاهی استفاده از دستگاه آون یا فور آزمایشگاهی است.

آون آزمایشگاهی چیست؟

به غیر از الکل و مواد شوینده مختلف، حرارت بالا نیز جهت استریل لوازم آزمایشگاهی استفاده می‌شود. ضمن اینکه گاهی لازم است؛ تجهیزات به‌سرعت خشک شوند و این عمل با دمای بسیار بالا انجام شود. آون آزمایشگاهی یا فور آزمایشگاهی دستگاهی است که در آزمایشگاه‌ها جهت خشک و استریل کردن ظروف مختلف شیشه‌ای و فلزی، تست دما و برای انکوب کردن آزمایش های حساس به دما استفاده می‌شود. فرآیند خشک کردن در آزمایشگاه ها فرآیند بسیار حساسی است از آن جایی که خشک کردن بسیار سریع، بسیار آرام یا غیر یکنواخت می تواند تمام فرآیند را از بین ببرد. از آن ها با اسامی «آون هوای داغ» و یا «گرم خانه» نیز یاد می‌شود. این دستگاه دارای فن سیرکولاسیون جهت یکنواختی هوا می باشد، خاصیت این فن باعث شده تا هوای گرم داخل آون آزمایشگاهی از خاصیت سبک بودن هوای گرم و سنگین بودن هوای سرد به منظور جابجایی هوای داخل برخوردار و یکنواخت شود. دمای آون های آزمایشگاهی نهایتا تا 250 درجه سانتیگراد می باشد. اما در نمونه های سفارشی، این دما قابل تغییر است و بسته به نوع نیاز مشتری تعیین می شود. عمل استریل و خشک کردن وسایل فلزی تمیز شده توسط حرارت و در دمای 180 درجه سانتیگراد به مدت 2 ساعت انجام می شود. با بالا بردن تدریجی دمای داخل آون، رطوبت موجود در وسایل شیشه ای تبخیر و در نتیجه سبب حذف هر نوع فعالیت زیستی خواهد شد. این دستگاه دارای یک تایمر دیجیتال جهت تنظیم زمان استریل می باشد. کارخانجات سازنده ، به منظور انجام فعالیت‌های مختلف ، انواع گوناگونی از این وسیله را طراحی نموده‌اند.

انواع آون آزمایشگاهی

اغلب آون های آزمایشگاهی رنج دمایی بین دمای محیط تا حدود 250 درجه سانتیگراد را دارند. آون هایی که دمای بالای 250 درجه دارند معمولا در زمینه های تخصصی تر مانند فیزیک و تحلیل مواد استفاده می‌شوند.

انواع آون ها به شرح زیر است

آون های سنگین (Heavy Duty Ovens)

این نوع آون آزمایشگاهی کاربردهای صنعتی دارد و دارای تنظیمات و ابزارهای بسیار پیشرفته است که به عنوان یک فور خشک کننده برای کاربردهای پیشرفته و فنی استفاده می‌شود.

آون های استاندارد دیجیتال (Standard Digital Ovens)

برای کاربردهای عمومی در زمینه ی گرما دادن و خشک کردن استفاده می شوند. این نوع از آون ها دقت، کنترل و امنیت را به ارمغان می آورند.

آون همرفتی (Convection Oven)

در یک آون همرفتی ( Convection Oven ) انتقال گرما به شکل همرفتی صورت می گیرد. این نوع آون دارای یک فن با یک المنت گرمایشی است . هوا توسط فن پخش می شود یک فن کوچک، هوا را در آون همرفتی پخش می کند.

انواع مختلف آون همرفتی

• آون های همرفت جاذبه (Gravity Convection)

در این آون آزمایشگاهی هوا از طریق جریان همرفت طبیعی تهویه می شود. از آنجایی که هموای گرم به سمت بالا حرکت می کند، این جریان آرام دما در داخل محفظه یکسان نگه می‌دارد.

• آون های همرفت مکانیکی (Mechanical Convection)

نوعی آون که در آن انتقال گرما با کمک یک پنکه صورت می‌گیرد.

• آون های ایجاد همرفت (Forced Convection Ovens)

در این آون آزمایشگاهی یک پنکه تهویه و جریان هوا را درون محفظه ایجاد می‌کند. سیستم تهویه قابل تنظیم این آون را گزینه ی مناسبی برای استفاده به عنوان یک فور خشک کننده تبدیل می‌کند.

آون خلاء ( Vacuum Oven )

آون خلاء ( آون فور خلا آزمایشگاهی) محفظه ای است که عمل خشک کردن در خلاء انجام می شود. جنس این آون ها از چدن، آلومینیوم، استیل می باشد. این آون ها دارای دو طبقه هستند تا گرمایش افزایش یابد. در آون خلاء در نبود هوا یا سایر گازها، اتلاف گرما کاهش می یابد و منابع تولید کننده ی آلودگی از بین می رود

آون های Pass Box:

کنترل نفوذ ذرات معلق هوا در اتاق های تمیز و سایر محیط های کنترل شده به منظور استریل نگه داشتن مواد و محصولات از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این نوع آون ها، مواد و نمونه ها بدون حرکتی توسط پرسنل به محیط کنترل شده متتقل می شوند. آون های Pass Box از همرفت هوای بین اتاق های مختلف حلوگیری می کند و میزان آلودگی به حداقل ممکن می رسد.

کاربردها و موارد استفاده آون آزمایشگاهی

• افزایش شکل پذیری مواد سخت
• پخت مواد و وسایل پلیمری
• خشک کردن تجهیزات
• استریل و ضد عفونی

اجزای تشکیل دهنده فور آزمایشگاهی

محفظه داخلی:

این محفظه ، محل قرار گرفتن وسایل مورد استفاده جهت استریل شدن بوده که اغلب از جنس استیل ضد زنگ و مقاوم در برابر حرارت بالا است. این محفظه همچنین محل قرار گرفتن سنسور دما و ترموکوپل است.

المنت‌های گرم کننده:

این اجزا جهت تأمین حرارت مورد نیاز آون پیش بینی شده‌اند و اغلب در مجاورت جداره خارجی فور و در تماس با آن قرار گرفته اند تا دمای داخل فور را به میزان مورد نیاز افزایش دهند. در داخل هر آون ، بسته به نوع و مدل دستگاه و همچنین بسته به توان الکتریکی آن ، یک یا دو عدد المنت قرار می‌گیرد. این المنت‌ها اغلب از نوع فنری بوده و درون یک پوشش از جنس سرامیک نسوز قرار می‌گیرند. تا از انتقال جریان الکتریکی به محفظه فور و اتصال نمودن آن جلوگیری شود.

عایق‌های حرارتی:

این عایق‌ها به منظور جلوگیری از هدر رفتن انرژی حرارتی و سرد شدن سریع محفظه داخلی و همچنین جلوگیری از گرم شدن بیش از حد محفظه خارجی و مدارهای الکتریکی و نیز محیط بیرون تعبیه شده که اغلب از جنس پشم شیشه است.

سیستم کنترل و نمایش دمای داخل محفظه:

بسته به نوع آون مورد استفاده، این دو سیستم می‌تواند کاملا مجزا و یا در یک سیستم یکپارچه تأمین شده باشد. سیستم نمایش دمای داخل محفظه می‌تواند یک دماسنج عقربه‌ای ، دماسنج جیوه‌ای و یا یک برد الکتریکی به همراه سنسور حرارتی و نمایشگر دیجیتال باشد. سیستم کنترل دما نیز بسته به نوع دستگاه می‌تواند به صورت ترموکوپل‌های فلزی، جیوه‌ای و یا سیستم‌های میکروپروسسوری مشتمل بر سنسورهای دقیق باشد؛ در این صورت سیستم نمایش و کنترل دما می‌تواند در هم ادغام شود.

سیستم‌های حفاظتی:

بسته به نوع دستگاه سیستم‌های حفاظتی الکتریکی و حرارتی جهت حفاظت کاربران و دستگاه و محتویات آن پیش‌بینی می‌شود. فیوزهای الکتریکی برای قطع جریان در موارد اضطراری ، سیستم قطع جریان در زمان بالا رفتن بیش از حد دما (به هنگام عمل نکردن سیستم کنترل دما) و … از جمله این سیستم‌ها است.

تفاوت آون آزمایشگاهی با انکوباتور چیست؟

انکوباتور عمدتا برای رشد حیات میکروبیولوژیکی استفاده می‌شود. برای این منظور نیاز نیست که دمایی بالاتر از 50 درجه سانتیگراد داشته باشد. این در حالی است که آون آزمایشگاهی برای استریل و خشک کردن ظروف آزمایشگاهی استفاده می شود. دمای آون یا فور بسیار بالاتر از انکوباتور می باشد. کاربرد آون آزمایشگاهی برای از بین بردن عفونت و استریل کردن است. این در حالی است که کاربرد انکوباتور نگهداری و حفظ حیات در یک دمای مشخص است.

مشخصات فنی آون آزمایشگاهی:

حجم آون ها :

• دارای حجم های 53، 125،300 و 600

ابعاد آون ها :

•  دارای ابعاد خارجی : (عرض*عمق*ارتفاع)(75*75*110)
• ابعاد داخلی:(عرض*عمق*ارتفاع)(60*60*85)

کنترل دستگاه :

• کنترل دیجیتال با قابلیت PID
• کنترل دما در محدوده 50 تا 250 درجه

نوع فن :

• دارای فن سیرکولاسیون هوا
• دارای فن خروجی برای خارج کردن رطوبت هنگام خشک کردن( باید به خروجی دستگاه لوله متصل شود)

سایر ویژگی ها :

• محفظه داخلی تمام استیل
• مجهز به تایمر
• دارای ترموستات مکانیکی 300 درجه
• دارای 4 طبقه فضا برای نمونه گذاری
• مجهز به 4 سبد استیل مخصوص نمونه ها به ابعاد(59*59)
• دقت دمایی 1 درجه سانتیگراد